Ըստ ԱՄՆ Bloomberg գործակալության, Թուրքիան ցանկություն է հայտնել միանալ BRICS կազմակերպությանը, որը ներառում է Բրազիլիան, Ռուսաստանը, Հնդկաստանը, Չինաստանը և Հարավային Աֆրիկան, ինչպես նաև այլ երկրներ։
Փորձենք վերլուծել այս քայլի հնարավոր էական հետևանքները ինչպես Հարավային Կովկասի, այնպես էլ Եվրամիության համար։
ԵՄ-ի համար BRICS-ին Թուրքիայի գրավչությունը կարող է ընկալվել որպես Բրյուսելի վրա ճնշումը մեծացնելու փորձ, որը տարբեր պատրվակներով չի շտապում արդարացնել Անկարայի ակնկալիքները։ Այսպիսով, Թուրքիան ցույց է տալիս այլընտրանքային միություններ և գործընկերություններ փնտրելու իր պատրաստակամությունը, եթե ԵՄ-ին իր անդամակցության շուրջ բանակցությունները չառաջանան:
Մյուս կողմից, Անկարայի գործողությունները կարող են ազդարարել երկրի պատրաստակամության մասին ռազմավարական որոշում կայացնելու և դեպի արևելք վերակողմնորոշելու համար:
Այս դեպքում Թուրքիան կարող է սկսել քաղաքական և տնտեսական ուշադրությունը տեղափոխել Եվրոպայից դեպի Ասիա, ինչը կարող է փոխել ուժերի հավասարակշռությունը տարածաշրջանում և թուլացնել ԵՄ-ի ազդեցությունը ռազմավարական գոտիներում, հիմնականում Հարավային Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայում:
Բացի այդ, Թուրքիայի անդամակցությունը BRICS-ին կարող է ազդանշան լինել այլ երկրների համար, ովքեր ձգտում են ինտեգրվել ԵՄ-ին, որ այս միությունը միակ գրավիչ և խոստումնալից տնտեսական խմբավորումը չէ: Սա հատկապես արդիական է Վրաստանի և Հայաստանի համար, քանի որ երկու երկրներն էլ իրենց ռազմավարական ծրագրերում ստիպված են հաշվի առնել
Թուրքիայի կողմնորոշումը։
Տարածաշրջանում Թուրքիայի ազդեցության ամրապնդումը, որն անխուսափելիորեն նոր խթան կստանա BRICS- ին իր միանալով, կարող է Հարավային Կովկասի երկրներին մղել ավելի սերտ համագործակցության Թուրքիայի հետ: Օրինակ, Ադրբեջանը, լինելով Թուրքիայի ռազմավարական գործընկեր, վերջերս դիմել է BRICS-ին միանալու համար, որն ի դեպ համընկավ Ռուսաստանի նախագահի Բաքու կատարած պետական այցի հետ։
Հարավային Կովկասի հանրապետությունների համար BRICS-ին Թուրքիայի մասնակցությունը կարող է նաև նոր տնտեսական և քաղաքական հնարավորություններ բացել 2021 թվականին Անկարայի առաջարկած 3+3 բանաձևի շրջանակներում (Անկարա-Թեհրան-Մոսկվա + Բաքու-Թբիլիսի-Երևան):
Այս համատեքստում Եվրամիությունը և Միացյալ Նահանգները, որոնք շատ տարաձայնություններ ունեն ՆԱՏՕ-ի իրենց դաշնակցի հետ, և, ովքեր միջնորդավորված պատերազմ են մղում Մոսկվայի և Թեհրանի դեմ, կարող են գրեթե ամբողջությամբ կորցնել իրենց ազդեցությունը տարածաշրջանում։ Բայց դա այլ պատմություն է:
Այսպիսով, հաշվի առնելով Ռուսաստանի և Իրանի աշխարհաքաղաքական շահերը, BRICS-ի շրջանակներում Թուրքիայի ամրապնդումը կարող է հանգեցնել խոշոր խաղացողների հարաբերությունների նոր դինամիկայի, ինչը կբարդացնի Հարավային Կովկասի հանրապետությունների իրավիճակը այն իմաստով, որ կսահմանափակի տարբեր ուժերի միջև մանևրելու նրանց կարողությունը:
Թուրքիայի անդամակցությունը BRICS-ին կարող է նաև կատալիզատոր լինել Եվրոպայի և Հարավային Կովկասի քաղաքական և տնտեսական լանդշաֆտի զգալի փոփոխությունների համար, որոնք անբարենպաստ են ԵՄ-ի համար: Սա Բրյուսելից կպահանջի վերանայել իր ռազմավարություններն ու դիրքերը, որոնցից Թուրքիան, անշուշտ, կօգտվի կարճաժամկետ հեռանկարում:
Եթե պարզվի, որ Անկարան վերջնական որոշում է կայացրել այս ռազմավարական հարցում, ապա ԵՄ բոլոր ջանքերը ժամանակավոր բնույթ են կրելու, ինչպես Գերմանական կայսրության քաղաքականությունը Օսմանյան կայսրության նկատմամբ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ. «թուրքերին ամեն գնով պետք է պահեք մեր կողքին, մինչդեռ պատերազմը Ռուսաստանի դեմ շարունակվում է» կարգախոսով: Ինչպես պատմությունից հայտնի է, սա լուրջ ռիսկեր է ստեղծում հատկապես Հայաստանի և Վրաստանի համար:
#BRICS #Ռուսաստան #Թուրքիա
